Hamzah Ysuf

ဟမ္ဇာယူစြပ္ အေမရိကန္ ထိပ္တန္း အစၥလာမ္ ပညာရွင္

ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္ၿပည္နယ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သူ ခရိယာန္သာသနာ၀င္ တစ္ဦးျဖစ္ သည္။ သူသည္ ဇုိင္တြန္ အင္စတီတြတ္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံတြင္ အစၥလာမ္ သာသနာေရးရာမ်ားကို သင္ၾကား ပို႔ခ်ေနသည္ မြတ္စ္လင္ ပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ အလြန္ထင္ရွာ: ေက်ာ္ၾကားေသာ ခရိယာန္ ဘာသာမွ အစၥလာမ္ဘာသာသုိ႔ ၀င္ေရာက္လာသူ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ယေန႔အခါ ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ ခရိယာန္ဘာသာ အၾကား ခ်စ္ၾကည္ေရးႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ ရြက္ေနသူ တစ္ဦးအျဖစ္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလွ်က္ရွိပါသည္။

သူသည္ ကလီဖုိးနီးယား ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းတြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသူတစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ သူ႔အား ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး စန္တာဘာဘရာ တကၠသိုလ္တြင္ တက္ေရာက္ပညာ သင္ၾကားေနရင္း အသက္္ ၁၈ ႏွစ္အရြယ္ခန္႔တြင္ အစၥလာမ္သာသနာကို စတင္ေလ့လာရာမွ အလြန္ပင္ စိတ္ ၀င္စားမိၿပီး ခရိယာန္သာသနာကို စြန္႔လြႊတ္လုိက္ကာ အစၥလာမ္သာသနာကုိ လက္ခံလုိက္ပါသည္။ ထို႔ ေနာက္သူသည္ သူ၏ ခရိယာန္ အမည္ မာက္ ဟဲန္စန္ မွေနကာ ဟမ္ဇာ ယူစြပ္ အျဖစ္သုိ႔ ေျပာင္းလဲလုိက္ပါ သည္။ အစၥလာမ္သာသနာသုိ႔ ေျပာင္းလဲ၀င္ေရာက္ၿပီးေနာက္ ဟမ္ဇာ ယူစြပ္သည္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းႏုိင္ငံ မ်ားသို႔ သြားေရာက္ကာ အစၥလာမ္သာသနာေတာ္ဆုိင္ရာ စာေပမ်ားကို စနစ္တက် ေလ့လာလုိက္စားလုိက္ ရာ ၁၀ ႏွစ္တုိင္တုိင္ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါသည္။

ဟမ္ဇာယူစြပ္၏ အစၥလာမ္သာသနာေတာ္ ရွာပံုေတာ္ ခရီးသည္ အလြန္ခက္ခဲသလို စိတ္၀င္စားစရာလည္း ေကာင္းသည္ဟုဆိုရေပမည္။ ဦးစြာပထမ သူသည္ ယူေအအီးေခၚ ယူႏုိက္တက္ အာရဗ္ အီမီရစ္ ႏုိင္ငံ အစၥလာမ္တကၠသိုလ္တြင္ ေလးႏွစ္တာ အေျခခံမွစကာ အစၥလာမ္အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေလ့လာစည္းပူးခဲ့ ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ အာဖရိ ေျမာက္ပုိင္းႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္သည္။ ေဆာ္ဒီအာေရးဗီးယားႏုိင္ငံ မဒီနာတကၠသုိလ္၊ ေမာရီေတးနီးယားႏုိင္ငံ၊ အဲလ္ဂ်ီးရီးယားႏုိင္ငံ၊ ေမာ္ရိုကို ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကာ ဆက္လက္ပညာ ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့သည္။ သူ၏ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပဆရာေတာ္မ်ားတြင္ ရွိက္ခ္ မူရာဘိသ္ အလ္ဟာဂ်္ႏွင့္ ၇ွိက္ခ္ အဗ္ဒလႅာဟ္ ဗင္ ဘုိင္ယာ (ကမာၻ႕အစၥလာမ္ႏုိင္ငံမ်ားဆုိင္ရာ ဖတ္၀ါ အဖြဲ႕အစည္း၏ နံမည္ေက်ာ္ ပညာရွင္)- ယူေအအီႏုိင္ငံမွ ဆရာသခင္မ်ား၊ ရွိက္ခ္ မူဟမၼဒ္ ရႈိင္ဘာနီ အဘူဒါဘီ မြတ္ဖ္တီခ်ဳပ္၊ အီဂ်စ္ႏုိင္ငံ အဲလ္ အဇ္ဟာရ္ ယူနီဗာစီတီမွာ ဆရာႀကီးမ်ားျဖစ္ေသာ ရွိက္ခ္ ဟမ္မာဒ္ အလ္ ၀လီ ႏွင့္ ရွိက္ခ္ မုဟမၼဒ္ အလ္ ဖိသ္ရာသီ၊ စသည့္ အစၥလာမ္ သာသနာပညာရွင္္ႀကီးမ်ား ထံမွ အစၥလာမ္ သာသနာ အရပ္ရပ္တို႔ကို ၁၀ ႏွစ္ၾကာ လုိက္လံ စည္းပူးေနခဲ့ပါသည္။

ထို႔ေနာက္ သူသည္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံသုိ႔ ျပန္လည္သြားေရာက္ ကာ ၀ါရွင္တန္တကၠသုိလ္တြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ဘဲြ႕ကုိ ထပ္မံရယူခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ ကမာၻအနံ႕ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္ကာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးျခင္း ေဟာၾကားပို႔ခ်ျခင္းမ်ားကို လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ သူသည္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ခန္႔တြင္ ဒအ္၀ဟ္လုပ္ငန္းႏွင့္ သာသနာျပန္႔ပြားပို႔ခ်ေရး လုပ္ငန္းကို အေျချခလုပ္ကုိင္ေဆာင္ ရြက္ေနခဲ့ ပါသည္။ ယေန႔အခါ ဇုိင္တူနာ သာသနာျဖန္႔ခ်ီေရး လုပ္ငန္းသည္ အလြန္ေအာင္ျမင္ေသာ အဖြဲအစည္း တစ္ခုျဖစ္ေနသည္ကုိ ဂုဏ္ယူစြာ ျမင္ေတြ႕ေနရၿပီျဖစ္သည္။

ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာယူစြပ္၏ အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္မႈ က်င္လည္မႈမ်ားေၾကာင့္ သူကို အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ စတန္ဖိုဒ္ တကၠသိုလ္ ၏ အစၥလာမစ္ ဒီပါတ္မန္႔တြင္ အဒ္ဗုိင္ဇာ (အႀကံေပးအရာရွိ) အျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားၿပီး ဘာကေလ တက္ႏုိ္ေလာဂ်ီကလ္ ယူနီယံမွလည္း သူ႔ကုိ အဒ္ဗုိင္ဇာ (အႀကံေပးအရာရွိ) အျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားပါသည္။ ထို႔အျပင္ ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းအေတာ္မ်ားမ်ားတြင္လည္း အစၥလာမ္သာသနာဆုိင္ရာ တာ၀န္ခံႏွင့္ အႀကံေပးအရာအရွိ အျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေပးလွ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္ အစုိးကလည္း အစၥလာမ္ဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ ရွိက္ခ္ဟမ္ဇာကို ေမးျမန္းတုိင္ပင္ေလ့ရွိပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ အစၥလာမ္ မဟုတ္ေသာ ဘာသာေ၇းအဖြဲ႕အစည္းမ်ား လူမႈေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကလည္း ရွိက္ခ္ဟမ္ဇာ၏ အယူအဆမ်ား ထင္ျမင္ခ်က္မ်ား တင္ျပခ်က္မ်ားကို သေဘာေတြ႕သျဖင့္ အစည္းအေ၀းမ်ား ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား တြင္လည္း ရွိက္ခ္ဟမ္ဇာအား အစဥ္ေဆြးေႏြးဖိတ္ေခၚေလ့ရွိပါသည္။

ရွိက္ခ္ဟမ္ဇာသည္ အာေရဗီစကားကိုလည္း ကၽြမ္းက်င္စြာ ေျပာဆိုေရးသားႏုိင္စြမ္းရွိသူျဖစ္သျဖင့္ အလြန္အဆင့္ျမင့္ေသာ ေရွးရိုးရာ အစၥလာမ္တကၠသုိလ္ႀကီးတြင္ ပညာသင္ၾကားေပးသူ ဆရာတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔အျပင္ ရွိက္ခ္ဟမ္ဇာသည္ ဘီဘီစီ ေရဒီယိုအစီအစဥ္မွ ေနကာ အစၥလာမ္ပညာေပး အစီအစဥ္မ်ားကို တင္ျပေလ့ရွိၿပီး သူ၏ အစၥလာမ္ယဥ္ေက်းမႈ႔ႏွင့္ ပညာေရ႔းအစီအစဥ္ကုိ တင္ျပရာ ၄င္းအစီ အစဥ္သည္ အလြန္ေက်ာ္ၾကားေသာ အစီအစဥ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အာရဗ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ၄င္းအစီအစဥ္ကို အမ်ားဆံုး ၾကည့္သည့္အစီအစဥ္အျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္္ၾကားခဲ့သည္။ ၄င္းအစီအစဥ္ကို သံုးႏွစ္တုိင္ ဆက္တုိင္စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရသျဖင့္ ဘီဘီစီက ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာကို အထူးဂုဏ္ျပဳခဲ့သည္။ ၄င္းအစီအစဥ္သည္ ၁၉၉၉ ခု ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ ည ၁၁ တြင္ စတင္ထုတ္လႊင့္ခဲ့သည္။

ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာသည္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ႏုိင္ငံျခားေရးရာ ေပၚလစီမ်ားကိုလည္း ေ၀ဖန္ေျပာဆုိမႈမ်ား ေၾကာင့္ သူ႔အား အစြန္းေရာက္အျဖစ္ ေ၀ဖန္ခံရသလုိ၊ အစၥလာမ္အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕မ်ား၏ ေ၀ဖန္မႈမ်ားကို လည္း မၾကာခဏ ေျပာဆိုခံရသူလည္းျဖစ္ပါသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆိုပါေစ ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာယူစြဖ္ ၏ႀကိဳးပမ္းမႈ မ်ားသည္ ယေန႔ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အလြန္ပင္ ထင္ရွားေနသလို သူ႔ေက်းဇူးႏွင့္ ကင္းသူ အေမရိက မြတ္စ္လင္မ္ မ်ားကား မရွိသေလာက္ျဖစ္သည္။ သူ႔ ဇုိင္တြန္နာ ေကာ္လိပ္ႏွင့္ သူ႔ ဒအ္၀ဟ္ လုပ္ငန္းမ်ား ေၾကာင့္ အစၥလာမ္သာသနာကို လက္ခံလာသူမ်ားကား မေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါသည္။

ဇုိင္တူနာ အစၥလာမ္သာသနာ ျဖန္႔ခ်ီေရး ေကာ္လိပ္သည္ အစၥလာမ္သာသနာ၏ ပင္မရုိးရာ အေနအထားကို အထူးျပဳကာ သင္ၾကားေပးလွ်က္ရိွၿပီး အစၥလာမ္သာသနာ၏ ရုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈ စာေပ ဗဟုသုတမ်ားကို ေခတ္မီသိပၸံနည္းစနစ္မ်ားကုိ ဥပမာေပးကာ သင္ၾကားေပးသျဖင့္ ပညာတတ္ စဥ္းစားဆင္ျခင္ မႈမ်ားသည့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားမ်ားအတြက္ အထိေရာက္ဆံုး ဒအ္၀ဟ္ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ ယခုအခါ သူ႔ဇနီး ကေလး ၅ ေရာက္ႏွင့္အတူ ေျမာက္ပုိင္း ကာလီဖိုးနီးယားတြင္ အစၥလာမ္လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္းရင္း အစၥလာမ္ဒအ္၀ဟ္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနပါသည္။

ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ ကမာၻအရပ္သို႔ မၾကာမဏ ခရီးသြားေရာက္ေလ့ရွိၿပီး လက္၇ွိ ကမာၻေပၚတြင္ ျဖစ္ေပၚ လွ်က္ရွိေသာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဆုိင္ရာ အေၾကာင္းမ်ားကို တင္ျပေဆြးေႏြးလွ်က္ရွိသည္။ သူသည္ အာေရဗီဘာသာျဖစ္ေရးသားထားေသာ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ စာေပမ်ား ကဗ်ာမ်ားကုိလည္း အိဂၤလိပ္ဘာ သာသို႔ ျပန္ဆုိေရးသားေနသူလည္းျဖစ္သည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ဘူရ္ဒါ The Burda အမည္ရေသာ စာအုပ္ကို၄င္း၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ႏွလံုးသားသန္႔စင္ေရး Purification of the Heart: Signs, Symptoms and Cures of the Spiritual Diseases of the Heart -The Content of Character စာအုပ္ကို၄င္း၊ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ေနထုိင္ေသာ တုိင္းျပည္၊ ႏုိင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္ျခင္းႏွင့္ ဂ်ိဟာဒ္ စာအုပ္ The State We Are In: Identity, Terror, and the Law of Jihad (contributing Author) ကို ၂၀၀၆တြင္၄င္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ခုႏွစ္တြင္ အီမာမ္ သဟာ၀ီ၏ မဇ္ဟဗ္ The Creed of Imam Al-Tahawi ဟူေသာ စာအုပ္ကို၄င္း၊ ၂၀၁၀ တြင္ ေရေပၚတြင္ အလုပ္လုပ္ျခင္း Walking on Water စာအုပ္ကို၄င္း၊ ယခုေခတ္အခါ အသင့္ကေလးအား မည္သို႔ ပညာသင္ၾကားေပးမည္နည္း Educating your Child in Modern Times ၊ မၾကာခင္ အဖိႏွိပ္ခံတို႔၏ ဆုေတာင္းမ်ားစာအုပ္ႏွင့္ အက်ဳိးရွိေသာ လမ္းျပမႈ စာအုပ္မ်ားလည္း မၾကာခင္ထြက္ရွိေတာ့မည္ျဖစ္ပါသည္။

၉-၁၁ အေရးအခင္းႀကီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေသာအခါ ဟမ္ဇာယူစြပ္သည္ အဘူဒါဘီႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီး ရွိက္ခ္ အဗ္ဒြလႅာဟ္ ဗင္ ဘုိင္ယာဟ္ ၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္ အေမရိကန္ သမၼတ ေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴ ဗြတ္ရွ္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ကာ အေမရိကန္မြတ္စ္လင္မ္ တို႔၏ အေနအထား ကို တင္ျပခဲ့သည္။ သူက အေမရိကန္ မြတ္စ္လင္မ္တို႔သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုလားသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အစၥလာမ္သာသာသနာသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလိုလားေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။ အစၥလာမ္သာသနာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သေဘာတရားကို လည္း ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့သည္။ သူကုိယ္၌ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လုိလားသူျဖစ္ေၾကာင္း အစြန္းေရာက္ ၀ါဒကို မႏွစ္သက္သူျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါသည္။

သူက ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဂါဒီယန္ သတင္းစာႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ တင္ျပေျပာဆုိခဲ့သည္မွာ သူသည္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အစၥလာမ္မ်ာကုိ ေနထုိင္ခြင့္ေပးသည့္ ပံုစံသည္ စစ္မွန္ေသာ မြတ္စ္လင္မ္တို႔ကုိ ေနထုိင္ခြင့္ေပးေသာ ပံုစံႏွင့္ တထပ္တည္းျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း ၄င္းအခြင့္အေ၇းသည္ အျခားေသာ မြတ္စ္လင္မ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ပင္ မရွိေၾကာင္းေျပာျပခဲ့သည္။

ေဂ်ာ္ဒန္ႏုိင္ငံ ဘုရင့္ပုိင္ အစၥလာမစ္ မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရး႒ာန Jordan's Royal Islamic Strategic Studies Centre က ရွိက္ခ္ ဟမ္ဇာအား ကမာၻေပၚရွိ အေက်ာ္ၾကားဆံုး မြတ္စ္လင္မ္ ၅၀ ဦးတြင္ ထိပ္တန္းပညာရွင္အျဖစ္ သတ္မွတ္သလုိ အိဂ္လိပ္ ဂါဒီယန္း သတင္းစာ The British newspaper The Guardian ကလည္း သူ႔အား အေနာက္တုိင္းတြင္ အေက်ာ္ၾကားဆံုးေသာ မြတ္စ္လင္မ္ တစ္ဦးအျဖစ္ ေဖၚျပခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ၅၀၀ ေသာ ကမာၻေက်ာ္ အေနာက္တုိင္း မြတ္စ္လင္မ္မ်ား စာအုပ္ထုတ္ေ၀သူ ေဂ်ာ္န္ အီစ္ပိုစီတိုႏွင့္ အီဗရာဟင္မ္ ကာလင္းမ္ တို႔ကလည္း ရွိက္ခိ ဟမ္ဇာကို ထိပ္တန္းပညာရွင္ အေက်ာ္ၾကားဆံုး သူအျဖစ္ ေဖၚျပခဲ့သည္။ အီဂ်စ္ျပည္ထုတ္ အစၥလာမ္ မဂၢဇင္း တစ္ေစာင္ကလည္း သူ႔အား အေက်ာ္ၾကား ဆံုး အေနာက္တုိင္း မြတ္စ္လင္မ္ ပညာရွင္ အျဖစ္ သတ္မွတ္လုိက္ပါသည္။

မည္သူမဆို ဤပုိ႔စ္ကို ကူယူျဖန္႔ခ်ီလိုပါက စိတ္သန္႔သန္႔ျဖင့္ ကူယူျဖန္႔ခ်ီေပးႏုိင္ပါသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ဒအ္၀ဟ္ အဖြဲ႕၏ ရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စစ္မွန္ေသာ အစၥလာမ္ ပညာရွင္မ်ား ေပၚထြန္းကာ မြတ္စ္လင္မ္ မ်ား ဘ၀ ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္ေရး အစၥလာမ္သာသနာ က်ယ္ျပန္႔ပြားမ်ားလာေရးကုိ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါသည္။ အာမီးန္